OGIBiz Website

Γράφει ο Κώστας Τάταρης

Νομικός, συνεργάτης του www.exeresi.gr

Συνέχεια με το τρίτο μέρος της μελέτης "Περί Πολιτισμού"

Γ. "ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝ ΤΑ ΕΘΝΗ ΚΑΙ ΑΥΤΑ ΜΟΝΑΧΑ";

 Στην εθνομελλοντική φιλοσοφία το Έθος των Ελλήνων και Ελληνίδων βρίσκεται στην κορυφή της αξιακής Πυραμίδας. Το Έθνος μας δεν είναι «νοητική κατασκευή», είναι εμπειρική πραγματικότητα. Είναι η μόνη αλήθεια σε έναν κόσμο νοητικών αφαιρέσεων. Οι διανοούμενοι της παρακμής, μεταξύ άλλων, χαρακτήρισαν το Έθνος «φαντασιακή κοινότητα» (δηλ. ότι «φαντασιακά» κατασκευάσαμε μια κοινότητα προκειμένου «να ανήκουμε» κάπου) ε, λοιπόν ας αναζητήσουν τις «φαντασιακές κοινότητες» σε «κατασκευές» και «ενώσεις» των δικών τους προτιμήσεων τύπου Σοβιετικής Ένωσης ή Ευρωπαϊκής Ένωσης. Φαντασιακός υπήρξε κάποτε ο «Σοβιετικός άνθρωπος» και σήμερα ο «Ευρωπαίος πολίτης» και με τον πάταγο που κατέρρευσε η κάποτε ΕΣΣΔ θα καταρρεύσουν στο μέλλον οι Ε.Ε και οι Η.Π.Α.

 Ας μην ξεχνάμε ότι όταν οι Γερμανοί επέλαυναν ο Στάλιν μίλησε για «Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο» και κάλεσε τον «Πατριάρχη πασών των Ρωσιών» να ευλογήσει τον Σοβιετικό στρατό. Γιατί; Διότι ήξερες πολύ καλά ότι κανένας δεν ήταν διατεθειμένος να σκοτωθεί για την «φαντασιακή» Σοβιετική Ένωση˙ για την υπαρκτή όμως «Αγία και Αιώνια Ρωσία» ήταν διατεθειμένοι να πολεμήσουν και να σκοτωθούν άπαντες.

Αληθινός Πολιτισμός, δηλ. ουσιαστικό «νόημα βίου» προϋποθέτει αληθινό έθνος.

α) Έθνος και Πολιτισμός

            Ο Πολιτισμός προϋποθέτει «ΠΟΛΙΤΕΙΑ» κι αυτή με τη σειρά της μόνιμα εδραιωμένη στο έδαφος κοινότητα. Κοινότητα προσώπων που (προς+ωψ) συν-υπάρχουν και αλληλοαναγνωρίζονται με βάση τα «συμφωνημένα υπονοούμενα» (κατά τη Σεφερική έκφραση), Σημεία Αναφοράς, υπαρκτικής όχι συναλλακτικής, που εκπορεύονται από ένα «Κέντρο» και νοούνται τόσο ως «υλικά» όσο και «άυλα».

            Η κοινότητα χαρακτηρίζεται από το Ηροδότειο σχήμα: «Όμαιμον, ομόγλωσσον, ομόθρησκον, ομότροπον», τότε έχουμε Κοινότητα, όταν τα Πρόσωπα που την συν-αποτελούν συσπειρώνονται γύρω από τα «Σημεία Αναφοράς», την αληθινή ελίτ που είναι η κορωνίδα της κοινωνίας, γύρω από το Ιερό (τον αρχαί ναό, την ορθόδοξη εκκλησία) που βρίσκεται στο Κέντρο της Κοινότητας, αλλά και ως «αντανάκλαση» του Αληθινού Κέντρου, πολιτικού και μεταφυσικόυ, που νοηματοδοτεί τον κοινό βίο: «Η Πόλη και η Αγιά Σοφιά».

            Κοινότητα χωρίς Ιερό δεν υφίσταται, Πολιτισμός χωρίς ιεροτελεστία δε νοείται. Η Κοινότητα έχει τη δική της «μεταφυσική», παράλληλα με την «μεταφυσική του Ιερού»˙ είναι οι νεκροί της. Οι νεκροί, οι πρόσφατοι νεκροί, οι πρόγονοι, οι ήρωες – κυρίως οι ήρωες – του απώτερου και πρόσφατου παρελθόντος «παρίστανται» με τον τρόπο τους, είναι παρόντες, συμμετέχουν νοητά στην «αγορά» (των πολιτών, όχι των συναλλαγών) και οι ζωντανοί λογοδοτούν στους νεκρούς,-ζώντες και τεθνεώτες συλλειτουργούν, όταν η διαχρονία νικάει το εφήμερο, όταν το νοητό «Κέντρο» νοηματοδοτεί την καθημερινότητα, όταν η αλληλεγγύη συμπληρώνεται από την μη αμφισβητούμενη Ιεραρχία των αρίστων, τότε έχουμε κοινότητα.

            Η Κοινότητα, αστική και χωρική, είναι το Έθνος σε μικρογραφία˙ το Έθνος «των Ελλήνων οι Κοινότητες» που νικούν τον Κρόνο-Χρόνο δημιουργώντας Ιστορία – Ιστορία που έχει τις προβολές της στο Μέλλον, ένα Μέλλον υπό διαμόρφωση, ένα Μέλλον που αποτελεί συλλογικό στοίχημα.

            «Των Ελλήνων οι κοινότητες φτιάχνουν άλλο Γαλαξία»¹, πέρα από τη φθορά και την ανάγκη˙ η ανάγκη καταλύεται από την ελευθερία, το ένστικτο ατομικής αυτοσυντήρησης από τον ηρωϊκό Τρόπο που επιτάσσει το Χρέος. Κρητικοί σκοτώθηκαν στον Μακεδονικό Αγώνα, Ηπειρώτες στους αγώνες της Κρήτης για την Ένωση- τόσο απλά, τόσο φυσικά και τόσο ηρωϊκά ταυτόχρονα.

            Ο Πολιτισμός είναι το «κοσμοείδωλό μας», ο τρόπος που βλέπουμε τον Κόσμο, που νοηματοδοτούμε τον Κόσμο μέσα από τη συλλογική εμπειρία, αλλά και το Μέλλον, διότι είναι το Μέλλον που κυοφορείται στο παρόν, είναι το Πεπρωμένο.

            Δια του Έθνους το άτομο ανάγεται σε Πρόσωπο, παύει να έχει εφήμερη βιολογική σημασία και αποκτά ιστορική αποστολή – προβάλλει στο Μέλλον την αέναη προσπάθεια, τον αγώνα, τη δημιουργία του παρόντος.

            Στο Έθνος εμπεριέχονται τοπικές κουλτούρες, όπως και ντοπιολαλιές, όμως δεν νοηματοδοτείται από αυτές, το αντίθετο: ο ενιαίος, κοινός Πολιτισμός νοηματοδοτεί αυτές τις κουλτούρες και ντοπιολαλιές και τις ανεβάζει σε «άλλο επίπεδο».

            «Πολιτισμό δημιουργούν τα Έθνη», όχι οι χαοτικές, απρόσωπες κοσμοπόλεις όπου «βασιλεύει» ο μαζάνθρωπος, ούτε οι «κοινότητες ντόπιων και μεταναστών», κοινότητες ατόμων και όχι Προσώπων, αναρχικής έμπνευσης- και οι αναρχικοί τον κοινοτισμό επικαλούνται, αλλά ο κοινοτισμός τους είναι ανάπηρος διότι στερείται «Τρόπου» που να νοηματοδοτεί την «ύπαρξη» και συνύπαρξη, του Ιερού που λειτουργεί ως διαλεκτική του «ενθάδε» και του «επέκεινα», Ιεραρχίας, της «μετ’ ευβουλίας πλήθους αριστοκρατίας» που εκπροσωπεί την Κοινότητα, που εκφράζει την πληρότητα του κοινού τρόπου και την Ευθύνη απέναντι στο Μέλλον, την απουσία του Κέντρου («Η Πόλη και η Αξιά Σοφιά») που νοηματοδοτεί το παρόν.

            Ο κοσμοπολιτισμός είναι το υβριδικό τέκνο των «μεγαλουπόλεων» του πλανητικού καπιταλισμού και η ανιστορική «κοινότητα» των αναρχικών ή ο ιδεοληπτικός διεθνισμός των κάθε λογής αριστερών και όπως εύστοχα επισήμανε ο Ίων Δραγούμης: «ο κοσμοπολιτισμός είναι το αποσταμένο αποσπόρι του κάθε πολιτισμού»²

β) Αυτοκρατορία και Πολιτισμός

            Το ερωτηματικό που τοποθετήθηκε σε παρένθεση στον τίτλο του παρόντος κεφαλαίου, που αποτελεί φράση του Ίωνος Δραγούμη στο βιβλίο του «Ελληνικός Πολιτισμός", (το οποίο πρέπει να διαβάζεται παράλληλα τόσο με το «Όσοι Ζωντανοί», όσο και με το ταξιδιωτικό «Μοριά» του Νίκου Καζαντζάκη, η παράλληλη μελέτη αυτών των βιβλίων μας διδάσκει πάρα πολλά για τον Νεοελληνισμό), δεν έχει πρόθεση να αμφισβητήσει το προφανές˙ αυτό που ο μέγας Ίων υποστήριξε, αυτό που επισημάναμε και εμείς προηγουμένως˙ ότι «πολιτισμό δημιουργούν τα έθνη», ούτε οι κοσμοπολίτικες «μεγαλουπόλεις», τα κέντρα του σύγχρονου δυστοπικού πλανητικού προτύπου (π.χ Νέα Υόρκη), ούτε τα διεθνιστικά φληναφήματα περί «πολιτισμού», ούτε οι «αναρχικές κοινότητες» που τίθενται εκτός Ιστορίας. 

            Όμως η κατάληξη «και αυτά μονάχα», με όλο τον σεβασμό στον μεγάλο Δραγούμη, φαντάζει απόλυτη˙ διότι πολιτισμούς δημιουργούν πρωτίστως τα έθνη- και όχι όλα- δημιουργούν όμως και οι Αυτοκρατορίες- και όχι όλες.

            Επειδή η έννοια της Αυτοκρατορίας και του αληθινού «Imperium» είναι παρεξηγημένη, ας προσπαθήσουμε, όσο μπορούμε, και με σεβασμό στις επιφυλάξεις κάποιων να διευκρινήσουμε την έννοια, τουλάχιστον όπως τη εννοούμε εμείς˙ να επισημάνουμε, επίσης, ότι όταν μιλάμε για Αυτοκρατορία, σαν πιο πλήρες παράδειγμα, έχουμε στο μυαλό μας την αποκαλούμενη, κακώς, «Βυζαντινή Αυτοκρατορία», δηλ. την Ανατολική Αυτοκρατορία της «Νέας Ρώμης», «Το Βυζαντινό Σημείο και Σταθμό», όπως έγραψε ο Περικλής Γιαννόπουλος χρησιμοποιώντας κι αυτός, για να γίνει κατανοητός, τη τρέχουσα ορολογία, το μεγάλο αυτό επίτευγμα του Ελληνικού Πνεύματος ως παράδειγμα «ΕΞΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΟΙΚΟΥΜΕΝΗΣ».

            Η Αυτοκρατορία δεν είναι η βρετανικού, γαλλικού, ισπανικού τύπου αποικιοκρατία, δεν είναι ο αμερικανικού τύπου ιμπεριαλισμός που επιβάλλεται χάρη στην ωμή δύναμη και μόνο.

            Δεν είναι η ανάμειξη και πολτοποίηση των πολιτισμών και η παραγωγή «πολιτισμικών μιγάδων», αλλά, αντιθέτως, ένα νέο Πεπρωμένο υπό την εποπτεία ενός «ηγεμονικού έθνους».

            Ως Αυτοκρατορία θα μπορούσε, κατ’ αρχήν, να νοηθεί μια άτυπη κοινοπολιτεία εθνών, στην οποία το κάθε έθνος διατηρεί την αυτονομία του και παράλληλα εισφέρει τη δική του πρόταση και συμμετέχει στη διοίκηση του «αυτοκρατορικού όλου», στη διαρκή ζύμωση και μοιράζεται με τα υπόλοιπα έθνη ένα κοινό Πεπρωμένο˙ αυτή, τουλάχιστον, είναι η «ιδεατή» έννοια της Αυτοκρατορίας, άλλο εάν δεν εφαρμόστηκε πάντοτε ορθά ή στην πορεία του χρόνου παρήκμασε. 

            Σε κάθε αληθινή Αυτοκρατορία υπάρχει ένα «ηγεμονικό έθνος» ως υλικό και πνευματικό «Κέντρο» (όχι ως αποικιακή «Μητρόπολη», όπως, π.χ, στη βρεταννική «αυτοκρατορία»), του οποίου η γλώσσα είναι «η κοινή λαλιά»³, η πολιτισμένη και ενοποιητική γλώσσα της αυτοκρατορικής Οικουμένης, που ο πολιτισμός του νοηματοδοτεί και ζωογονεί την «αυτοκρατορική γη», η οποία δεν είναι η δυστοπική κοσμόπολη, δεν είναι η «Οικουμένη χωρίς σύνορα», όπως ονειρεύονται οι Παγκοσμιοποιητές, αντίθετα, έχει τα δικά της απόρθητα σύνορα (Βυζαντινά τείχη, Σινικό τείχος), που υπερασπίζεται μια ευγενής τάξη πολεμιστών, οι Ακρίτες της (στη δική μας Παράδοση, μετά τον Ομηρικό Οδυσσέα ο Διγενής Ακρίτας, ως αυτοκρατορική κληρονομιά αποτελεί το πιο δυνατό αρχέτυπο του Έλληνα Ανθρώπου), τα οποία είναι ερμητικά κλειστά για τους περιφερόμενους βαρβαρικούς λαούς και τη νομαδική επιθετικότητά τους.

            Τα υπόλοιπα έθνη αναγνωρίζουν ως αυτονόητη την υλική και πνευματική ηγεμονία του «Κέντρου» (του ηγεμονικού έθνους), χωρίς τα ίδια να πολτοποιούνται πολιτισμικά, χωρίς να χάνουν τη διοικητική αυτονομία τους (στην ηρωϊκή φαντασία ο μεγάλος συγγραφέας Τόλκιν παρουσιάζει την ιδεατή Αυτοκρατορία ως «Μέση Γη», της οποίας οι φυλές «Χόμπιτ», «Νάνοι», «Άνθρωποι» διατηρούν τον χώρο, τον πολιτισμό και την αυτονομία τους και ενώνονται υπό την «ηγεμονία» των «ξωτικών» της αριστοκρατικής φυλής της αυτοκρατορίας που παράλληλα είναι και το «αγγελικό στοιχείο της», αντιθέτως, τα «Ορκ» είναι αποτέλεσμα υβριδισμού και ανάμειξης) και μοιράζονται ένα κοινό, αυτοκρατορικό πλέον, Πεπρωμένο [Η έννοια του Πεπρωμένου, περισσότερα από την «κοινή μνήμη», δηλ. του Μέλλοντος ως κοινής ιστορικής αποστολής τόσο απέναντι στον κόσμο (τους τρίτους), όσο και απέναντι στο Χρόνο (την αιωνιότητα) είναι καθοριστικής σημασίας για ένα συλλογικό υποκείμενο που παράγει Ιστορία και Πολιτισμό, είτε πρόκειται για Έθνος, είτε για Αυτοκρατορία].

Βέβαια, πολλές φορές έρχεται η ώρα που το «ηγεμονικό έθνος» παρακμάζει, του οποίου η ηγεμονία, γλωσσική, πολιτισμική, διοικητική δε θεωρείται πλέον από το υπόλοιπα έθνη ως φυσική και αυτονόητη και τότε ένα άλλο δυναμικό έθνος έρχεται στο ιστορικό προσκήνιο και διεκδικεί τον ηγεμονικό ρόλο» (π.χ. περίπτωση Μογγολικής διαδοχής στην Κινεζική Δυναστεία) και τότε έχουμε τους «εσωτερικούς πολέμους» στην Αυτοκρατορία, (κάτι ανάλογο με τους εμφυλίους σ’ ένα Έθνος) και η Αυτοκρατορία είτε βγαίνει πιο δυνατή και ανανεωμένη από αυτή τη δοκιμασία, είτε διαλύεται.

            Υπάρχει, επίσης, η περίπτωση το «ηγεμονικό έθνος» να χάσει τον αξιακό του κώδικα με αποτέλεσμα το ίδιο το αυτοκρατορικό πνεύμα να εκφυλισθεί σε κοσμοπολιτισμό, σε «ανακάτεμα» των πιο παρακμιακών στοιχείων, σε υβριδικό συγκριτισμό, να έχουμε δηλαδή μία περίπτωση παγκοσμιοποιημένης παρακμής.⁴

            Γιατί αναφέρουμε τα παραπάνω; Πολύ απλά, διότι το Ελληνικό Έθνος υπήρξε ένα «ηγεμονικό έθνος» κι ως εκ τούτου παραμένει ένα «βασιλικό έθνος», δηλ. ένα έθνος με αυτοκρατορική κληρονομιά, την οποία παράλληλα με την καθαρά εθνική, ένα αληθινό Εθνικό Κράτος οφείλει να διαχειριστεί όχι μόνο για καθαρά γεωπολιτικούς λόγους (όπως κάνει η Τουρκία με τους μουσουλμάνους των Βαλκανίων, του Καυκάσου και της Μεσογείου), αλλά και διότι έχει ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ να το πράξει απέναντι στα «παιδιά του αυτοκρατορικού Πεπρωμένου», ανάλογη υποχρέωση προς τους καθαρά εθνικούς αδελφούς (Βορειοηπειρώτες, Κυπρίους, Ποντίους που ακόμα ζουν στην αρχέγονη κοιτίδα, Διασπορά).

 Ποιοι είναι «οι απόγονοι του αυτοκρατορικού Πεπρωμένου», οι σημερινοί Ακρίτες της Ιδεατής, πλέον, Αυτοκρατορίας μας; Πολλοί και διάφοροι˙ από τους Καλάς του Πακιστάν μέχρι τους Ρουμ Ορτοντόξ της Μέσης Ανατολής˙ τόσο οι πρώτοι, ιδιαίτερα οι πρώτοι, όσο και οι δεύτεροι συρρικνώθηκαν επικίνδυνα (όπως αφανίστηκαν ή συρρικνώθηκαν και οι εθνικές μας μειονότητες στα γύρω Κράτη) από την αδιαφορία του ανάπηρου ελλαδικού κρατιδίου, το οποίο όμως, αυτοί οι πληθυσμοί εξακολουθούν να θεωρούν ως «πνευματική Μητρόπολη» τον νόμιμο συνεχιστή της άλλοτε Αυτοκρατορίας και εξακολουθούν να μη ζητούν «στέγη» σε άλλους Ορθόδοξους, π.χ στους Ρώσους.

            Ιδιαίτερα στον Λίβανο οι Ρουμ Ορτοντόξ παραμένουν ένα σημαντικό τμήμα του πληθυσμού, αυτοπροσδιορίζονται ως αραβόφωνοι Βυζαντινοί και όχι ως Ορθόδοξοι Χριστιανοί Άραβες, έχουν δικό τους κόμμα «το Ορθόδοξο Κόμμα» με έμβλημα τη Βυζαντινή σημαία.

            Δεν έχει σημασία αν έχουν ελληνική καταγωγή, αν έχουν εν μέρει, ή κάποιοι από αυτούς όχι˙ οι ίδιοι δεν αυτοπροσδιορίζονται ως «εθνικά Έλληνες» (όπως π.χ οι αδελφοί Βορειοηπειρώτες), αλλά ως «Βυζαντινοί» (για την ακρίβεια «Ρωμαίοι») και αυτό είναι που έχει σημασία.

            Οι Βόσνιοι μουσουλμάνοι, για παράδειγμα, ξέρουν ότι δεν είναι εθνικά Τούρκοι, ότι είναι εξισλαμισμένοι Σλάβοι, παρ’ όλα αυτά δεν στρέφονται προς τους εθνικούς αδελφούς τους, τους υπόλοιπους Σλάβους των Βαλκανίων, Ορθόδοξους (Σέρβους) και Καθολικούς (Κροάτες), απεναντίας αποσχίστηκαν αιματηρά από αυτούς, στρεφόμενοι ως «Οθωμανοί» στην πνευματική τους Μητρόπολη, την σημερινή Τουρκία (που πολύ σοφά, παράλληλα με την Τουρκική καλλιεργεί και την Οθωμανική συνείδηση), όπως οι Κροάτες ως πνευματικοί απόγονοι της «Αυτοκρατορίας των Αψβούργων» στράφηκαν στη Γερμανία, η οποία διέλυσε την ενιαία Γιουγκοσλαβία για να αποκτήσει «δικό της αυτοκρατορικό έδαφος» στα Βαλκάνια. Ήρθε η ώρα, παράλληλα με την εθνική αναγέννηση, ν’ ανακαλύψουμε την αυτοκρατορική κληρονομιά και αποστολή μας. Ο Ελληνικός Πολιτισμός έχει και την αυτοκρατορική του διάσταση.

1. Στίχος του Διονύση Σαββόπουλου «Ας κρατήσουν οι χοροί»
   
   
2. Ίων Δραγούμης: «Ελληνικός Πολιτισμός» Εκδόσεις «ΝΕΑ ΘΕΣΙΣ», ΑΘΗΝΑ 1991

3. «…Κι απ’ την θαυμάσιαν πανελλήνιαν εκστρατεία,

την νικηφόρα, την περίλαμπρη,

την περιλάλητη, την δοξασμένη

ως άλλη δεν δοξάσθηκε καμιά,

την απαράμιλλη: Βγήκαμ’ εμείς˙

ελληνικός, καινούργιος κόσμος, μέγας.

Εμείς˙ οι Αλεξανδρείς, οι Αντιοχείς,

οι Σελευκείς, και οι πολυάριθμοι

επίλοιποι Έλληνες Αιγύπτου και Συρίας,

και οι εν Μηδία, κι οι εν Περσίδι, κι όσοι άλλοι.

Με τες εκτεταμένες επικράτειες,

με την ποικίλη δράση των στοχαστικών προσαρμογών.

Και την Κοινή Ελληνική Λαλιά

ως μέσα στην Βακτριανή την πήγαμεν, ως τους Ινδούς»

Κ.Π. Καβάφης «ΣΤΑ 200 π.Χ.»

                  Εκδόσεις «ΝΑΡΚΙΣΣΟΣ», 2003

4. «Και στην Ελλάδα, όπως παντού, όταν αρχίζει πια ο ρεαλισμός να βασιλεύει, ο πολιτισμός ξεπέφτει. Κι έτσι φτάσαμε στην άπιστη, ρεαλιστική, χωρίς υπερατομικό ιδανικό, μεγαλόστομη ελληνιστική εποχή. Από το χάος στον Παρθενώνα, και τώρα από τον Παρθενώνα πίσω στο χάος. Ο μέγας ανήλεος ρυθμός. Τα αισθήματα και τα πάθη ξεσπούν, χάνει ο ελεύτερος άνθρωπος την πειθαρχία, φεύγει από τα χέρια του το χαλινάρι που κρατούσε τα ένστικτα σε μια ισορρόπηση αυστηρή. Πάθη, αισθηματολογίες, ρεαλισμός, μια λαχτάρα μυστικοπαθή και μελαγχολική χύνεται στα πρόσωπα˙ τα φοβερά μυθολογικά οράματα γίνουνται διάκοσμος, γδύνεται η Αφροδίτη σαν απλή γυναίκα, ο Δίας αποχτάει τσαχπινιά και κομψότητα, κι ο Ηρακλής ξαναγυρίζει στο χτήνος. Η Ελλάδα ύστερα από τον Πελοποννησιακό πόλεμο αρχίζει και διαλύεται, χάθηκε η πίστη στην πατρίδα, ο ατομικισμός θριαμβεύει. Πρωταγωνιστής πια δεν είναι ο θεός ή ο ιδανικευμένος έφηβος, παρά ο πλούσιος πολίτης με τις ηδονές και τα πάθη του, υλιστής, σκεπτικιστής και χαροκόπος. Το ταλέντο είχε αντικαταστήσει τη μεγαλοφυΐα, και τώρα η καλαισθησία αντικαθιστά το ταλέντο. Και γεμίζει η τέχνη παιδιά και γυναίκες κοκέτες, σκηνές ρεαλιστικές κι ανθρώπους κτηνώδεις ή διανοούμενους…»

Ν. Καζαντζάκη «Ο ΜΟΡΙΑΣ», από το «ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΙΤΑΛΙΑ – ΑΙΓΥΠΤΟΣ – ΣΙΝΑ – ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ -ΚΥΠΡΟΣ – Ο ΜΟΡΙΑΣ»

«Εκδόσεις ΕΛ. ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ», ΕΚΤΗ ΕΚΔΟΣΗ, ΑΘΗΝΑ 1969

 Ο μεγάλος μας Καζαντζάκης σε αυτό το εκπληκτικό απόσπασμα περιγράφει την παρακμή του κοσμοπολιτισμού, πως ο αλεξανδρινός πολιτισμός εκφυλίστηκε, έχασε τη ζωτικότητά του και έγινε πλέον μια «μεγαλόπολη» με ελληνικό «βερνίκι».

Όταν δεν υπάρχει ένας υπερατομικός σκοπός, ένας σκοπός που νικάει το εφήμερο, τότε ο πολιτισμός ξεπέφτει.     

Όταν χάνεται η πίστη στην πατρίδα θριαμβεύει  ο ατομικισμός και ο αστός («ο πλούσιος πολίτης με τις ηδονές και τα πάθη του») με τον «χτηνώδη ρεαλισμό» του γίνεται το σημείο αναφοράς και καταλαμβάνει την ηγεμονική θέση που είχε «ο ήρωας» ή «ο ιδανικευμένος έφηβος». Οι ιεραρχίες ανατρέπονται και το αξιακό σύστημα υπηρετεί το εφήμερο… «Πάθη, αισθηματολογίες, ρεαλισμός»…

                  Ο σημερινός αστικός ψευδοπολιτισμός.

Ο φιλελεύθερης κατασκευής κοσμοπολιτισμός και ο αριστερής κατασκευής διεθνισμός είναι υβριδισμός˙ μπορεί να υπάρξει- και πάλι με ημερομηνία λήξης- μόνο σε κοινωνίες που στερούνται «πρότασης και νοήματος βίου», που στερούνται σπονδυλικής στήλης, δηλαδή αληθινής – όχι εργαστηριακά κατασκευασμένης- ταυτότητας και συνοχής. Μπορεί να υπάρξει μόνο σε κοινωνίες ασπόνδυλων μαλακιών, κοινωνίες – σούπες που θα καταπίνονται αμάσητης από τους αυριανούς κατακτητές.

                  Ο εθνομελλοντισμός ως φιλοσοφία ζωής είναι απέναντι στη διάλυση, την παρακμή, την αποσύνθεση.